A tour Around Jolo, Sulu

Image
  Assalamu Alaykum! (Peace be with you!) I just realized... I haven't talked much about my videos about Sulu in this blog. I have a playlist which you can watch if you are interested in seeing (or maybe visiting?) my dear homeplace.  Just check it out here: JOLO, SULU PLAYLIST You can watch this instead:      Yup, that is all for today.   PS. I am mulling over the idea of transferring my blog from blogspot to wordpress...  hmmmmmm    

Kabuhi' iban Kamatay


(kiyasulat sin pila bulan na in limabay yaun...)

Bismillah.

Sin pila bulan na in limabay yaun (agun hangka tahun na maray’) ha wala’ pa aku timagna’ nag-iskul ha UP Med, awn jimatu hambuuk parakála mabilang ku hambuuk pangadjian káku’ ha hál sin halga’ sin kabuhi’ iban sin kamatay. Ini in suysuy hayadtu:

“Hambuuk adlaw landu’ mapasu’ in suga diy ha tiyanggi sin sambuwangan (Zamboanga).  Awn piyakawa’ káku’ sin nakura’ namu’ ha upis (office) sin mataas-suga yadtu hangkan didtu na aku ha tiyanggi sambilk imaun iban nag-Zuhur. 

Amun sung na aku magbalik, harap na aku pa parádahan jiyp awn larak-larak sasakatan (biya’ Van sadtu, sa’ wayruun na silikan. Halu’ na ba bang iyanun). Bukun malayu’ ha sasakatan larak yadtu ha higad dán, awn isab kiyta’ ku manga tau nagpupuwn-puwn bihán (maray’ manga magdaragang yadtu katan). Biya’ awn naghilu-hala’ ridtu; awn kunu’ piyunung lawng sin magdaragang siga namumuwkut ha higad dán iban dagangan niya. Sa’ wayruun na aku nagmahi hádtu. Maparat na in suga adlaw yadtu hangkan wayna aku himapit himáti bang nag-unu yadtu. Iban bukun ku ra isab addat in manglamud-lamud bihádtu bang wayruun da karáhan. 

Sakali nakasakat mayan aku pa taas jiyp (didtu aku ha uw sin jiyp), ampa na aku namahid-mahid sin bayhu’ ku dayng ha hulas sin pasu’ sin suga (iban pagkabkab ku sin notebook ku bihán). Limingi’ aku magbalik madtu pa manga tau nagpupuwn yadtu. Day’-day’ pa inut-inut na nag-iyg in manga tau, biya’ nag-iilung-ilung in kaybanan miyamanaw bihán. Awn na má kiyta’ ku sambil dimágan, iyuulakan sin kaybanan papag-uws-uwsun.  

Aha, awn na tuud usug simuuk madtu pa jiyp sung da isab magad. Pag-suuk niya, sung kun a siya asubuhun bang unu in jimatu ridtu sa’ kiyaunahan aku sin draybir (driver) sin jiyp:

“Uwah! Mahi yan utu’? Unu ta’ in hilu-hala’ yan?” ulak sin draybir.

Imilung-ilung in usug yadtu, “Awn lawng maas usug naligad kaina ridtu. Naistruwk (stroke) kunu’ lawng nila pasal sin pasu’ sin suga.”

Kiyublaan aku. Hain na baha’ in maas usug yadtu? Piyasilung nila ra baha’? Subay sáun ha’wasan in taud sin tau bat siya makanapas maraw. Awn baha’ duktur masuuk mari makatabang? Anduw’ misan da kuman nars, adakala awn nars yari ha miyamanaw makatabang kaniya… Mabaya’ aku madtu tumabang sa’ hiyawiran ku in baran ku. Biya’diin bahasa in katabang ku kaniya? Wayruun pa misan aku panghati unu-unu ha pagtawagun “Basic Life Support (BLS)”.  Biya’diin pa in biya’ háun? Wayruun na aku nahinang duwal in imiyan “SubhanaAllah…”

Pagliling ku balik pa taykud awn na manga pulis nagdatungan, sampay ambulans miyamagad kanila. Imatud da isab madtu in usug amun iyasubu sin draybir kaina. Ampa siya namuwng, 


“Wayna saun. Di’ na abutan. Biyugtuan na napas in maas usug kailu.” (Inna lillah)

“Asal bihán na in kabuhi’,” lawng isab hi bapa’ draybir nangdihil isab pamintangan, “Di’ ta kayngatan bang ku’nu kita mabut. Magsaddiya na hadja kita.”

Bunnal siya. Bunnal in iyyan niya. 

Sampay dimágan in jiyp, sampay aku dimatung pa upis namu’, masi-masi ha lawm pikilan ku: “Bang baha’ aku awn hikatabang…  Matabang ku baha’ siya yadtu? Maray’ di’ da laung pasal amuna in Qadar niya… Inna lillah.”

===== 
Limabay pilangka pitu, nakalabay na isab aku ha paradahan yadtu. Bukun na mapasu’ tuud in suga, nagbalik na pa kariasalihan nila in manga magdaragang ha higad-higad. Ha labayan, kiyta’ ku na isab in larak-larak sasakatan yadtu. Sa’ awn na napinda tiyu’-tiyu’ kaniya: awn manga bata’-bata’ ha lawm. Simiyb aku nangita’-ngita’ naa kanila ini.

In manga bata’-bata’ yaun nagpapanayam ha lawm sin larak sasakatan yadtu, manga musingan katán. Iban badju’ nila pirit-pirit. Awn hambuuk yadtu ha unahan, bahasa nagdadrayb bihán iban pag-iyan niya “Vrooooom! Vroooom! Piyp! Piyp!”. Ubus in kaybanan isab yaun ha taykud naglilingkud madtu. Umulak in hambuuk “Diy na! Diy na aku!” ampa tumiktik ha lawang sin sasakatan. Bahasa umabut sin pisiyta niya batu, hiruhal pa draybir. Kawaun sin draybir in batu piyagsukay ampa niya sambian sin pitsa’-pitsa’ bihán. Ampa numaug in hambuuk (pag-ubus sumakat na isab. Haha.)

Ha pagjaga-jaga kanila, iyuyum aku ha manga hinang nila yaun. Gaid sin manga bata’-bata’ pa tuud, wayruun dugaing ha lawm pikilan duwal in pagpanayam hadja. Kiyatumtuman ku sin biya’ bukun pila adlaw ra yaun awn nawafat diy ha tampat ini.  Sa’ ha pag-atud ku ha manga bata’-bata’ yaun agun biya’ wayruun jimatu in hambuuk parkala’ yadtu. Nagkukuwg-kuyag sila sin kabata’ nila; sin kabuhi’ iban kalasig yaun pa kanila. 

Duwa parakala’ jimatu’ ha sibu’ lugal. In hambuuk piyakita’ káku’ in sapat sin kamatay. In hambuuk isab piyakita’ káku’ in halga’ sin kabuhi’. In duwa parkala’ ini jimatu, kiyahinduan nila aku sin hambuuk pangadjian dakula’: 

“In káhapun naubus na, limabay na. In kunsuwm waypa dimatung. In biháun mahalga’ tuud, hangkan supay di’ natu’ tuud luppasun.”

Ha mammayan in shaa Allah, awn da isab nakawa’ natu’ pangadjian diy ha suysuy ku ini :-)

Salam kasilasa!



Comments

Popular posts from this blog

Applying to UP College of Medicine

Sulu Hidden History: the Spanish-built Walled City

SOME USEFUL TAUSUG WORDS YOU CAN USE.