Masi masi ra

Nagbustak na isab sin dum limabay yaun. 

Makusug in bustak bat najugjug in bay namu' kailu. Laung sin kaybanan ha gimba, laung sin kaybanan ha Brigade sin Marines. 

Way pa agun miyabut hangka-adlaw in haylaya puasa, awn na magtuy nagbustak. Mayta na baha' in hula' ini?

b

Misan bulan puasa wayruun nila ra liyappas, masi-masi ra in paghilu-hala' nila. Hambuuk adlaw awn nagbustak didtu ha tungud public hospital, ha waiting shed, ha guwa’. Maynaat pa kunu’ yadtu sung na pagsusuwd sin kabataan pa iskul. Awn nahalul duwa atawa tuw. Awn pa agi bata’-bata’ kunu’ sung paiskul in hambuuk nalapay. Agi isab sin kaibanan, nawafat da kunu’ kailu in hambuuk, amun timitindug-tindug ha lugal-lugal yadtu. In kainu-inuhan isab sin mga tau, angay-angay isab in lugal yaun kiyalawaan pulis-sundalu ha adlaw yadtu. Laung ha gimuwa’ news ha National TV in target kunu’ pabustakan in mga marines sundalu pasal masuuk man yaun ha campo nila. In nagpabustak kunu “Abus” na isab. In tau raayat way na kiyublaan sin nasabbut na isab in ngan yan. BIya’ kahaba’-kahaba’ na hadja awn kahiluhalaan asal gumuwa da in ngan nila. Biya’ sapantun “ready-made” sasambungan sin pangasubu hisiyu in tagkahinangan. Bihadtu na in piyaguwa piyahati pa mga tau ha guwa sin hula’. Sin in tau halawm raayat agun dugaing-dugaing da in halawn atay nila. Sa kawni hisiyu isab in dumungug, hisiyu isab in makatawakkal mamung bang n kabuhi’ mu ra in magmula.

Pilangkapitu isab limabay yan, malawm dum na sin timagna’ nagkansang nagkanyun in mga sundalu inday bang tudju pakain na ka. Agi sin kaibanan pa Jati’ ha Patikul, agi sin kaibanan harap pa Indanan. Awn kunu’ kiyasa’buhan sung “umatak” pa raayat. Hangkan sin lisag hamgpu’ sin dum sampay miyabut pa tungaan-dwum wala nakatug in tau raayat Lupa’ Sug: ha lawm buga’, ha alwm kubla’. Sampay na hadja laung piyaabut in pagbati’ nila piyagsahulan. Simung adlaw biya’ da way jimatu. Wayra panghati in kamatauran, unu baha’ tuud in jimatu kabii yadtu.

Pila adlaw simunu’ awn na-awn pagtimbak ha tabu’. Awn hambuuk usug tiymbak, tiyumlang ha uw. Miyatay “dead on the spot” laung sin anggalis. Nakapaguy da nakaragan in nanimbak. In suysuy utang kunu’ in piyagkaluhan. Bang unu na in jimatu puas hadtu wala’ na nag-agi, himati in kamatauran sin tau. In timampal hadja, awn nanimbak, awn miyatay.

Bang kunsum sin adlaw awn nagtimbak ha tabu’, simunu’ isab in pagtimbak pag-apas ha tiyanggi. Maynaat lisag hangpu’ pa yaun awn na diyungug duwa passik timbak. Wayra nag-inu-inu in mga tau nakarungug arakala awn hadja nag-apas mga pulis yaun. Sakali’ day’-day’ pa kiyasunuran na isab. Bang! Bang! Bang! Upat timbak. Bang! Bang! Bang! Tuw timbak. Nagdawdagan na in tau similung timapuk, giyugulgul, tiytabunan in mga anak-asawa nila kailu. Dimuhung mayan in katan, simunu’ na in paghibuk pagsuysuy: awn kun’ duwangkatau itymbak duun ha tungud LBC ha raig Santanina Sports Complex. Miyatay in hambuuk, nahalul in hambuuk. In nanimbak kunu’ duwangkatau isab miyamagad ha motor single, yadtu na iyapas sin kapulisan, sa pawgay nakapaguy ra. In motor sin duwa natimbak yadtu na diya pa Municipal hiyati bang kansiyu. Awn pa hambuuk motor tricycle siyanggaw ra isab iban sin driver niya. Didtu kunuh ha tungud niya naligad in natimba kanda siya siyanggaw kiyalaungan. Piyangasubuhan na kunu’ in mga tau bang unu in jimatu, laung sin kaybanan piyabu’luy ra in driver tricycle yadtu. In suysuy isab kunu’ haini pulitik kunu’. Agi isab sin kaibanan pagkuntara, atawa nag-agad da karuwa. Tuput Tuahn na in makaingat bang unu tuud…

In katan ini jimatu ha bulan Ramadhan sin tahun ini. Bulan puti’ salanu’-lanu’, salingkat-lingkat. Bulan liyaggu’ sin Tuhan mahamulya, bulan pagtatawbatan, bulan pagpakusug sin pag-ibadat sin katan. Aykaw nakapakain na kabuga’ sin mga tau ini? Nakapakain na in luman nila sari na pa mga tau, sa pa Tuhan nagpapanjari kanila? Way na nila hiyalgaan in bulan, way na nila hiyalgaan in kabuhi’ sin mga tau nagkapuhinga’ nila. Way na nila hiyalgaan in kasanyangan, kahanungan sin raayat ini. Tantu tuud in mga tau ini, hisiyu mayan sila, Tausug na ka atawa bukun, Muslim naka atawa bukun, landu’ na tuud halawm tigidlum, liyawung nila na in baran nila. Tantu ha adlaw mahuli’ Tuhan na in maharap nila, maghukum kanila sin katan sin hinang nila panghina’, panghilu-hala’ pa tau katan.

Makaulung. Makasusa. In hula’ ini kailu, masi-masi ra.

Masi-masi ra halawm lingug. Masi-masi ra halawm buga’. Masi-masi ra lawm kahinaan.

Ku’nu pa baha’ laung kailu in hula’ ini makananam kahanungan? Ku’nu pa baha’ in hula’ ini makakita kasanyangan?? Ku’nu pa baha’ dumatung in adlaw in tau raayat bukun na halawm hanggaw buga’ sin di’ na mapuhinga’ in baran iban ahli niya kalasahan? Ku’nu pa baha’ laung? Ku’nu pa baha’? 

Ya Allah tabanga kami. Patinduga in hula’ ini ha agama mu, pakusuga in hula’ ini ha kawasa mu. HIdayati in tau raayat sin Lupa’ Sug pa ran mabuntul ha mammayan masamut madawhat in kahanungan sin hula’ ini. Ha mammayan mahambuuk in tau raayat magsama-sama, magtbang-tiyabangi magpabuntuul, magbangun, magpasambu’, umatu pa mga sila wayruun na dugaing hiynang dayng sin maghilu hadja pa hula’ ini kailu. Ya Allah tuput ikaw in Tuhan sangat in kawasa, anduw’ tabangan kami. Allahumma ameen.

In sha Allah in hula’ ini magbangun da ha susungun in sha Allah. Sari na madtu di’ ta abutan, salugay makusug in panggawgut ta sin tantu dumatung da ini, ha pagbaya’ da sin Tuhan mahamulya.

Salam iban kasilasa.